به گزارش پایگاه خبری «لنجان امروز»؛ مسجد ناروندی از جاذبه‌های تاریخی شهر چرمهین بوده و بر اساس شواهد و نوع معماری بنا، قدمت آن به دوره ایلخانی نیز تخمین زده شده است با مساحتی حدود ۲00 متر استون‌های پهن و بزرگ و طاق‌های کوتاه به شکل خیمه‌های عربی و به شیوه شبستانی با خشت خام و گل ساخته شده است. طاق‌ها بر روی ۶ ردیف ستون بنا شده است. این بنا به شماره ۲۶۱۸۳ در تاریخ ۸۷/۱۲/۲۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. تاکنون دخل و تصرفات زیادی در این بنا انجام شده است از جمله این که نمای بیرونی مسجد در سال‌های اخیر با کاشی‌های لعاب‌دار پوشانده شده است.
این مسجد با ۱۲ گنبد مدور بر روی ۲۰ عدد ستون چهارگوش با ابعاد مختلف هر یک بیش از یک‌متری (۱/۳۰،۱٫۷۵) و به طول ۱٫۵ عرض ۱٫۲۱ متر و جمعاً به مساحت ۲۰۰ مترمربع در منتهی علیه شمالی‌ترین نقطه شهر چرمهین و در کنار یکی از کهن‌ترین قنوات چرمهین بنام قنات ده یا گل زرده‌ها واقع شده و همان‌طور که از اسلامی، موقعیت جغرافیایی و مصالح بکار رفته در ساختمان این مسجد بر می‌آید به‌آسانی می‌توان قدمتی حداقل چندصدساله را برای آن منصور نمود. جدای از این مسائل خود اسامی داده شده بر این مسجد گواه دیگری بر قدمت کهن این سازه می باشد.
این بنا طی قرون متمادی همیشه مورداستفاده اهالی و مسافران و رهگذران بوده است. به همین سبب و باتوجه‌به نوع مصالح ساختمانی یعنی خشت خام بکار رفته در گنبدهای این بنا حتی پس از جابه‌جایی چرمهین از شمال به جنوب مسجد چرمهین فعلی بارها تعمیر و بازسازی شده‌اند.
به همین خاطر برخی باستان‌شناسان با مشاهده ظاهری نوع گنبدها نظرات مختلفی را درباره قدمت بنا بیان نموده‌اند و حتی برخی قدمت ساخت آن را به دوره صفویه و حتی قاجار نسبت داده‌اند. در صورتی که همه ما می‌دانیم مسجد دیگری مشابه همین مسجد ناروندی در زمان قاجاریه توسط مرحوم حاجامیر در فاصله ۱۰۰ متری مظهر قنات معروف به حسن سبزی ساخته شده بود؛ ولی متأسفانه به علت وجود خشت خام و عدم رسیدگی لازم در سال‌های اخیر تخریب و به‌جای آن مسجد امام خمینی ره فعلی ساخته شد و شاید به همین علت برخی قدمت آن را با مسجد ناروندی اشتباه گرفته‌اند.
در ثانی آنچه باعث تفاوت مسجد ناروندی با مسجد حاج امیر بوده است و در حقیقت حاکی از قدمت مسجد کهنه یا ناروندی می‌باشد عبارت است از:
1.موقعیت جغرافیایی مسجد ناروندی نسبت به‌قرار گرفتن منازل مسکونی و انتقال منازل از شمال به جنوب این مسجد باتوجه‌به شواهد ساخت این مسجد در مظهر یکی از قدیمی‌ترین قنوات چرمهین معروف به قنات ده گل زرده‌ها و گذر از این شهر وجود حمام خرابه کهن در شمال این مسجد که خود گواه و گویای وجود چرمهین قدیم در شمال این مسجد می‌باشد.
2. تقسیم آب قنوات کهن چرمهین طی سال‌های متمادی در اتاقی از این مسجد توسط بنگابانان محلی
3. مهم‌تر از همه اینها تفاوت در نوع مصالح بکار رفته در ستون‌ها و گنبدها می‌باشد؛ زیرا ستون‌ها تماماً از سنگ طبیعی، گل و خاکستر ساخته شده که خود حاکی از ساخت سازه قبل از دوره صفویه می‌باشد؛ ولی چون گنبدها از خشت خام ساخته شده در قرون مختلف و حتی تا همین چند دهه پیش هر کدام از این گنبدها آسیب‌دیده و فرو ریخته؛ ولی هر بار مجدداً توسط مردم دین‌دار و مسلمان چرمهین تعمیر و بازسازی‌شده است و متأسفانه همین تعمیرات و خصوصاً تعمیرات نامتناسب نمای بیرونی بنا باعث گردیده تا هم از ارزش بنا کاسته شود و هم برخی از کارشناسان با دیدن ظاهر و گنبدهای متفاوت عمر بنا را به دوره صفویه و حتی قاجار نسبت دهند.
به هر صورت باتوجه‌به درخواست مردمی و پیگیری میراث دوستان چرمهینی و حضور و دستور مهندس کازرونی این بنا در تاریخ ۱۳۸۷٫۱۲٫۲۶ و شماره نامه ۲۶۱۸۳ ثبت ملی میراث کشور گردید و سرانجام هم به درخواست رسمی شورای اسلامی وقت میراث‌فرهنگی لنجان ضمن بازدید و برسی قدمت این مسجد را طبق نامه شماره ۹۰۲٫۱۲۳۳۱۵٫۰۵۸-۲٫۲۷٫ ۱۳۹۶ مربوط به دوره ایلخانان مغول و بیش از ۷۰۰ سال تعیین نمودند که البته باتوجه‌به قدمت و موقعیت تاریخی چرمهین و موارد فوق کاملاً منطقی به نظر می‌رسد.
تهیه و تنظیم: خسرو پرگر چرمهینی
انتهای خبر/
